Zo kies je de meest geschikte rechtsvorm voor jouw bedrijf
Als je een bedrijf gaat starten, dan moet je kiezen voor een bepaalde rechtsvorm. Dit is zelfs verplicht in Nederland. Welke rechtsvorm het beste past bij je onderneming, dat is geheel afhankelijk van je eigen situatie en welke risico’s je wilt lopen. In deze blog leggen we uit waar je op moet letten en wat de voor- en nadelen van de verschillende rechtsvormen zijn.
Wat is een rechtsvorm?
Laten we beginnen bij het begin: wat is een rechtsvorm precies? Een rechtsvorm is de juridische structuur waarin jij je bedrijf gaat starten. De rechtsvorm leg je bijvoorbeeld vast bij de inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Er zitten grote verschillen tussen de verschillende rechtsvormen als het gaat om de aansprakelijkheid voor bijvoorbeeld schulden en de belastingverplichting, dus ga op zoek naar welke rechtsvorm het beste past voor jouw situatie.
Hieronder een mooi filmpje van de KVK over hoe je het beste een rechtsvorm kunt kiezen.
Welke rechtsvormen zijn er?
Waarschijnlijk heb je al eerder van een Besloten Vennootschap (BV), een Eenmanszaak of een Vennootschap Onder Firma (VOF) gehoord, maar wat is nu precies het verschil? Grofweg kunnen we rechtspersonen indelen in twee categorieën: rechtsvormen mét en rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid.
Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid
Start je een bedrijf als rechtsvorm zonder rechtspersoonlijkheid, dan betekent dit dat je als eigenaar met je privévermogen aansprakelijk bent voor de schulden van je bedrijf. Dit is het grootste verschil met rechtsvormen mét rechtspersoonlijkheid, waarbij je dus niet persoonlijk aansprakelijk bent. Voorbeelden van rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid zijn een eenmanszaak, VOF en een maatschap. We leggen hieronder de belangrijkste verschillen en voor- en nadelen van elke rechtsvorm uit.
Voorbeelden rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid:
Eenmanszaak
De meeste ondernemers in Nederland kiezen voor een eenmanszaak. Een eenmanszaak is eenvoudig en snel op te richten, bijvoorbeeld doordat er geen eisen zijn aan een bepaalde inbreng. Een notariele akte is bijvoorbeeld niet nodig. Je hebt met een eenmanszaak in het begin meer belastingvoordeel als startende ondernemer dan in een BV situatie. Dit omslagpunt ligt voor 2021 ongeveer op 120.000 euro winst, waarbij een BV structuur qua belastingen voordeliger is. Je kunt dit omslagpunt hier berekenen. Dit verschil komt doordat je met een eenmanszaak inkomstenbelasting betaalt en met een BV vennootschapsbelasting. Een nadeel van een eenmanszaak is dat je met je privévermogen volledig aansprakelijk bent voor uitstaande schulden.
Vennootschap Onder Firma (VOF)
Een Vennootschap Onder Firma, ook wel een VOF genoemd, is een samenwerkingsverband van twee of meer ‘vennoten’ die gezamenlijk een bedrijf voeren. Bij de start van de VOF is iedere vennoot verplicht iets in te brengen: dit kan content geld zijn, maar dat mag ook arbeid of goederen zijn. Verder kan je in een ‘bevoegdhedenregeling’ vastleggen wie wat mag doen binnen het bedrijf. Iedere vennoot is persoonlijk aansprakelijk voor de uitstaande schulden van de VOF. Als de VOF bepaalde verplichtingen niet nakomt, dan ben je dus zelf aansprakelijk, ook als de verplichting door een andere vennoot is aangegaan. Inschrijving bij de Kamer van Koophandel is verplicht.
Maatschap
Een maatschap is een populaire rechtsvorm als je een beroep samen met anderen wilt (gaan) uitvoeren, maar toch als zelfstandig ondernemer acteert. Een maatschap komt veel voor onder ‘vrije beroepen’ met vaak gezamenlijke praktijken zoals tandartsen, huisartsen, fysiotherapeuten, agrariërs of advocaten. Iedere maat voert binnen in de maatschap zijn eigen onderneming en is ook verantwoordelijk voor ‘zijn of haar eigen stuk’. Ook in een maatschap brengen de maten specifieke zaken in zoals geld, arbeid of activa. Een belangrijk verschil met de VOF is dat je als maat enkel verantwoordelijk bent voor een evenredig deel van de schulden, in plaats van het geheel.
Commanditaire Vennootschap (CV)
Een CV wordt in de praktijk minder gebruikt, maar kan in sommige situaties handig zijn. Als je een VOF wilt gaan beginnen maar je hebt (samen) onvoldoende kapitaal, dan kan je met een CV een geldschieter gebruiken die dit kapitaal inbrengt. Deze geldschieter wordt een stille vennoot genoemd. Hetzelfde als bij een VOF, is iedere beherende vennoot met zijn persoonlijk vermogen hoofdelijk aansprakelijk voor alle schulden van de CV.
Rechtsvormen mét rechtspersoonlijkheid
In tegenstelling tot bovengenoemde voorbeelden, kunnen bedrijven ook een rechtsvorm hebben mét rechtspersoonlijkheid. Dit betekent dat deze bedrijven bepaalde rechten en plichten hebben, zoals het nemen van besluiten, het aangaan van schulden of het sluiten van overeenkomsten. Om een bedrijf met rechtspersoonlijkheid op te richten, is een akte bij de notaris noodzakelijk. In een bedrijf met rechtspersoonlijkheid ben je met je privévermogen niet aansprakelijk voor bijvoorbeeld schulden of schadeclaims.
Voorbeelden rechtsvormen mét rechtspersoonlijkheid:
Besloten Vennootschap (BV)
Meest gangbare vorm van een rechtspersoon met rechtspersoonlijkheid is een Besloten Vennootschap (BV). Het kapitaal van de BV is verdeeld in aandelen die op naam staan en worden beheerd door aandeelhouders. Bij de start van een BV ben je verplicht om als kapitaal of natura minimaal 1 eurocent te storten. Dat moet er nog wel vanaf kunnen, toch?
De dagelijkse aansturing van het bedrijf ligt niet bij de aandeelhouders, maar bij de bestuurders van de BV. Bestuurders zijn niet aansprakelijk met hun privévermogen voor eventuele schulden, dat is een belangrijk verschil ten opzichte van rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid. Een bestuurder kan echter ook de belangrijkste aandeelhouder zijn, bijvoorbeeld als directeur grootaandeelhouder (DGA) in kleinere bedrijven.
Naamloze Vennootschap (NV)
Een Naamloze Vennootschap (NV) lijkt in de basis erg op een BV, alleen is het aandelenkapitaal voor een deel niet op naam en daarmee vrij verhandelbaar op bijvoorbeeld de beurs. Een NV is een rechtsvorm die daarom vaker wordt gebruikt als je veel kapitaal wilt gaan ophalen. Je hebt verder 45.000 euro aan startkapitaal nodig e voor de oprichting is een notariële akte verplicht. Net zoals in een BV zijn bestuurders en aandeelhouders ook niet met hun privévermogen aansprakelijk voor de schulden van de NV.
Vereniging
Een vereniging is in Nederland een populaire rechtsvorm. Denk alleen al eens aan alle voetbal-, tennis- of hockeyverenigingen in je omgeving. In Nederland waren er in 2020 alleen al ruim 26.000 sportverenigingen actief. Een vereniging is een geschikte rechtsvorm als je samen met anderen een specifiek doel nastreeft, zoals het bevorderen van sport, het maken van muziek of voor een bepaald belang. Een vereniging heeft daarom niet als doel om winst te maken. Een vereniging heeft leden, met een ondergrens van minimaal twee. Alle kosten worden in principe gedekt vanuit jaarlijkse lidmaatschapsgelden of contributie van de aangesloten leden. Besluiten worden genomen in een ledenvergadering, maar de dagelijkse aansturing ligt bij het bestuur.
Stichting
Net als bij een vereniging, heeft een stichting als doel om maatschappelijke belangen te bevorderen in plaats van het maken van winst. Een stichting wordt opgericht bij de notaris om de statuten vast te leggen. Anders dan bij een vereniging, heeft een stichting geen leden. Besluiten worden daarom door een bestuur genomen. Dit bestuur is met hun privévermogen ook niet aansprakelijk voor de schulden van de stichting. Inkomsten van een stichting bestaan vaak uit giften, donaties, subsidies of erfenissen.
"Als piraat bereik je meer dan wanneer je bij de marine gaat."
Meest geschikte rechtsvorm voor jouw bedrijf
Zoals je kunt zien zijn er rechtsvormen in alle soorten en maten. Welke rechtsvorm uiteindelijk het beste bij jouw bedrijf past, hangt af van je situatie. Ga je een commercieel bedrijf starten met een winstoogmerk? Dan vallen de vereniging en stichting al direct af. Als je samen met anderen een bedrijf gaan starten, dan is een eenmanszaak wellicht geen goed idee. Wil je jouw privévermogen gescheiden houden van het zakelijke stuk? Kies dan voor een rechtsvorm mét rechtspersoonlijkheid.
Het is in ieder geval belangrijk dat jij je goed laat informeren over de keuze voor een bepaalde rechtsvorm. Achteraf switchen is vaak lastig en kost een hoop tijd en geld. Maak daarom vanaf de start de juiste keuze. Ditzelfde geldt voor het maken van een ondernemingsplan. Zorg dat je alle risico’s en kansen van je bedrijf vooraf goed op een rijtje hebt, zodat je niet voor verrassingen komt te staan achteraf en niet weet hoe je moet bijsturen. Wij helpen je graag bij het maken van een professioneel ondernemingsplan, met behulp van onze handige template.
Op zoek naar een handig invulmodel voor je plan?
Template ondernemingsplan
✓ Alle relevante hoofdstukken
✓ Handige tips & voorbeelden
✓ Vooropgemaakte lay-out
✓ Inclusief gedetailleerd Financiel Plan
✓ Alles is aanpasbaar in Word
✓ Direct downloaden en aan de slag
